Po kome evropske ulice najčešće dobijaju imena
Najviše ulica u evropskim glavnim gradovima nosi naziv po Bogorodici Mariji ili njenim raznim imenima i epitetima, ali je svega šest žena na listi 100 poznatih ličnosti čija su imena najčešća u toponomima evropskih prestonica.
Prema istraživanju portala Osservatorio Balcani e Caucaso, koje je obuhvatilo 95.000 ulica u 15 evropskih glavnih gradova, ličnosti koje su najčešće zastupljene su sveti apostol Pavle i Ludwig van Beethoven, po kojima je nazvana najmanje jedna ulica u 13, odnosno 12 gradova.
Istraživanje u kojem je učestvovalo još osam partnera i novinarskih udruženja, obuhvatilo je nazive ulica u Atini, Beču, Berlinu, Briselu, Budimpešti, Bukureštu, Kijevu, Kišinjevu, Kopenhagenu, Parizu, Pragu, Rimu, Stokholmu, Varšavi i Zagrebu.
Uz svetog Pavla, na vrhu liste se nalazi još nekoliko hrišćanskih svetaca. Među istorijskim sekularnim ličnostima posebno se ističu kompozitori – Beethoven, Wolfgang Amadeus Mozart i Finac Jean Sibelius.
Imena su davana i po naučnicima, a najčešći su Francuz Louis Pasteur, Charles Darwin, švedski botaničar Carl Linnaeus i američki izumitelj Thomas Edison.
Od nebiblijskih ličnosti među prvih 15 su i ruski pisac Lav Tolstoj i danski pisac Hans Christian Andersen.
Ono što upada u oči je da je svega šest žena među sto osoba kojima je posvećen najveći broj ulica u evropskim glavnim gradovima.
Na spisku su uz Bogorodicu još tri hrišćanske svetice, i to Ana, Barbara i Marija Magdalena, kao i grčko-rimska boginja Artemida, odnosno Dijana i francuska naučnica poljskog porekla Marie Curie. Međutim, njeno se ime najčešće pojavljuje uz ime supruga, francuskog naučnika Piera Curiea.
Među 15 žena čija se imena najčešće pojavljuju u nazivima ulica, samo je sedam sekularnih ličnosti. Uz Marie Curie, tu su na primer još i književnice Bertha von Suttner i Selma Lagerlöf.
I inače ako se pogleda spisak 100 žena i 100 muškaraca po kojima je imenovan najveći broj ulica, u oči upadaju određene rodno zasnovane razlike. Tako je 12 muškaraca tu čast dobilo samo zbog aristokratskog porijekla ili zato što su bili uzdanice nekog vladara.
Među ženama koje su dobile svoje ulice ili trgove takođe ima aristokratkinja, ali je riječ o ličnostima koje su odigrale važnu ulogu u istoriji neke zemlje, bilo u politici ili kulturi.
Rodna nesrazmjera postoji i kada je riječ o nauci i umjetnosti. Među prvih 100 žena u gradskim toponimima nema nijedne slikarke, a iz svijeta muzike svi su muškarci sa spiska kompozitori, dok su žene gotovo sve pjevačice.
Takođe, sve žene iz svijeta pozorišta i filma, uz jedan izuzetak, su glumice. Taj izuzetak je pokojna belgijska režiserka Chantal Akerman, čiji je film „Jeanne Dielman, Trgovački kej, 1080 Brisel“ britanski filmski časopis Sight and Sound proglasio najboljim filmom svih vremena.
Ipak, upravo činjenica da su na spisku sto žena mnoge djelovale u novije vrijeme pokazuju da dolazi do izvjesne emancipacije. Papa Jovan Pavle drugi jedini je muškarac na spisku sto muškaraca po kojima su nazvane ulice, a koji je umro posle 2000. godine.
Takođe, sto najčešćih imena evropskih ulica gotovo su potpuno rezervisana za Evropljane i za osobe bijele puti, ako se izuzmu biblijske ličnosti sa Bliskog istoka ili iz sjeverne Afrike. Jedina osoba među prvih sto koja stvarno ne potiče iz Evrope je Mahatma Gandi.
Foto: Freepik
