Šta dalje poslije najvećeg studentskog protesta u Beogradu
Dok pojedini misle da su studenti i stotine hiljada građana u Beogradu, na dosad najvećem protestu, odigrali posljednju kartu, omladinci najavljuju nastavak blokada i nove skupove. Kažu da imaju „bar tri špila u rukama”, ali ne saopštavaju koja je igra na stolu, piše BBC.
Poučeni uspjehom višednevnih šetnji širom Srbije i direktnog odlučivanja na plenumima, prethodno su pozivali dva puta na štrajk, uglavnom neuspješno, kao i na narodne zborove na lokalnom nivou, ali ni to još nije zaživjelo.
Za to vrijeme, Aleksandar Vučić, predsjednik Srbije, vadi starog keca iz rukava i najavljuje moguće izbore.
Mjesec i po dana poslije ostavke premijera Miloša Vučevića, ona bi trebalo da bude konstatovana u skupštini, i ako nova vlada ne bude obrazovana u zakonskom roku od 30 dana, ići će se na izbore početkom juna, rekao je Vučić.
Opozicija potez ne prati, mahom poručuje da neće učestvovati.
Šta (još) mogu studenti?
Mogu da daju smjernice, a ostali treba da budu strpljivi, kaže Jelena Lončar, profesorka Fakulteta političkih nauka za BBC. Ona objašnjava da je protest pokazao ogromno nezadovoljstvo građana i spremnost da se istraje u zahtjevima koje su studenti postavili, ali i u širim društvenim promjenama.
Studenti su poručili da je „kraj kad oni kažu da je kraj” i da se blokade nastavljaju.
Odlično organizovan društveni protest studenata i ljudi koji ih podržavaju je politički nemoćan, uvjeren je Žarko Puhovski, politički analitičar iz Zagreba. „Vidjeli smo seriju spektakala, dobro režiranih, sa odličnom organizacijom mase. Organizacija mase uvijek upućuje na nešto politički nedefinisano, jednostavno rečeno, u toj masi su ljudi koji su spremni smatrati Vučića ustašom i smatrati ga četnikom”, opisuje Puhovski proteste za BBC.
„Oni su sad zajedno i to pokazuje bezglavu masu koja nema politički značaj. Ona u biti ne ugrožava poredak, iako mu nesporno nagriza legitimitet, ali mislim da su u subotu odigrali zadnju kartu”, kaže Puhovski. Šetnje i festivalska atmosfera nisu donijele promjene, podsjeća.
Razlog političke nemoći leži i u katastrofalnom stanju političke opozicije u Srbiji, smatra. Opozicija u Srbiji već dugo je rascjepkana, uz povremene pokušaje ukrupnjavanja. Politički lideri su često na udaru tabloida bliskih vlasti i funkcionera, a zbog studentskog distanciranja na proteste odlaze samo kao građani.
Šta kaže opozicija?
Trenutno je afera mogućeg zvučnog topa koji je iznenada prekinuo 15 minuta tišine na protestu u Srbiji ključno pitanje. „Poslije incidenta kom su svjedočile hiljade ljudi ne postoji nikakva mogućnost da Demokratska stranka uopšte razgovara o izborima, a kamoli da na njih izađe“, kaže za BBC Srđan Milivojević, predsjednik partije. DS je odlučila da podržavaju sve aktivnosti koje vode ka ispunjenju studentskih zahtjeva.
„Moguće korištenje zvučnog topa pokazuje „neviđenu beskrupuloznost i nasilničku prirodu” Vučićeve vlasti“, kaže predsjednik Nove Demokratske stranke Srbije Miloš Jovanović, dodajući da je krajnje vrijeme da se zatvori poglavlje sa šetnjama i da se shvati da niko nema pravo da bježi od odgovornosti i krije se iza bilo koga drugog. Predlaže „ozbiljne oblike građanske neposlušnosti, od blokada institucija, saobraćajne infrastrukture, rafinerija, gradilišta do generalnog štrajka”. Jedini izlaz vidi u formiranju prelazne vlade koja bi stvorila uslove za održavanje demokratskih izbora.
Za prelaznu vladu se zalaže i Zeleno-levi front (ZLF). Dogovaraju se, kažu, i sa ostalima iz parlamentarne opozicije da naprave zajednički stav.
„Licitacija izborima je pokušaj da se raspe energija sveopšteg bunta i da se prevede na teren Vučićeve izborne manipulacije i kalkulacije, a građani žele pravdu i odgovornost”, kaže Pavle Grbović iz Pokreta slobodnih građana.
Izbori nisu tema ni za opozicioni pokret Kreni promeni, jedino im je važno ispunjenje studentskih zahtjeva.
Foto: Freepik
