Zbog zagađenog vazduha godišnje umre preko 1200 djece u Evropi, upozoravaju stručnjaci
Uprkos poboljšanjima posljednjih godina, nivoi glavnih zagađivača u mnogim evropskim zemljama ostaju puno iznad granica koje preporučuje Svjetska zdravstvena organizacija (WHO), piše Evropska agencija za okoliš (EEA). Prema izvještaju koji je ova agencija objavila u ponedjelja, zagađenost vazduha godišnje uzrokuje smrt više od 1200 maloljetnih građana Evrope. Procijenjenih 1.200 preuranjenih smrti među maloljetnicima pokriva zemlje članice EGP-a, koje uključuju Švajcarsku, Norvešku, Island, Lihtenštajn i Tursku, uz 27 zemalja EU-a.
Zašto su djeca pod većim rizikom?
“Djeca su posebno osjetljiva na zagađenje vazduha, od trenutka kad su u maternici pa sve do odrasle dobi”, istaknula je agencija sa sjedištem u Kopenhagenu, dodajući da loš vazduh takođe izlaže djecu većem riziku od hroničnih bolesti u odrasloj dobi.
“Ne možemo razmišljati o djeci kao malim odraslim osobama kada su u pitanju rizici za okoliš i zagađenje vazduha”, rekao je stručnjak za zagađenje vazduha pri EEA Gerardo Sanchez Martinez. “Disanje im je brže, dišu više na usta, bliže su tlu”, istaknuo je.
Koje mjere se mogu preduzeti?
Zagađenje treba rješavati na izvoru, založili su se stručnjaci te agencije, rekavši da se emisije iz saobraćaja, industrije i grijanja moraju brže smanjivati. Jedna od praktičnih mjera koje zagovaraju je poboljšanje kvalitete vazduha u blizini škola i vrtića, na primjer stvaranjem više zelenih površina.
Gdje je vazduh najzagađeniji?
Problem zagađenosti vazduha posebno je prisutan u gradovima. Više od 90 posto urbanog stanovništva u 2021. u zemljama EU-a moralo je živjeti s nivoima fine prašine (PM2,5), ozona (O3) i dušikovog dioksida (NO2) koje su bile iznad preporuka WHO-a. To se posebno odnosi na srednju i istočnu Evropu, kao i Italiju. Glavni razlog zagađenja finom prašinom je korištenje krutih goriva poput ugljena za grijanje u industriji.
Kako zagađeni zrak utiče na zdravlje?
Zagađeni zrak je u direktnoj vezi sa bolestima opasnim po život. Procijenjeno je da svake godine bolesti uzrokovane zagađenim zrakom ubijaju oko devet miliona ljudi – svaki šesti umrli u svijetu. Od tog broja, oko 600.000 su djeca mlađa od pet godina, pokazuju podaci UNICEF-a.
Izlaganje visoko zagađenom vazduhu može izazvati niz posljedica po zdravlje. Povećava se rizik od pojave respiratornih infekcija, srčanog udara, moždanog udara i raka pluća. Ustanovljena je veza između i kratkotrajne i dugotrajne izloženosti zagađenom vazduhu i bolestima srca. Više su izloženi oni koji su već bolesni. Djeca, stariji i siromašni su više osjetljivi. Najviše štetni polutanti, koji su usko povezani sa povećanom smrtnosti su fine lebdeće čestice PM2,5 koje mogu prodrijeti duboko u plućne prolaze. Štetni efekti se mogu javiti i nakon kratkotrajne (sati, dani) i nakon dugotrajne (mjeseci, godine) izloženosti zagađenom vazduhu.
Foto: Freepik
